بازار؛ گروه بانک و بیمه: پرداخت مالیات به دولت از محل درآمدی که هر فرد حقیقی و حقوقی از انجام فعالیت های اقتصادی و … کسب می کند، تکلیفی قانونی است که باید به آن عمل شود چرا که دولت برای اداره امور کشور نیازمند منابع مالی است و بخش عمده این منابع از طریق دریافت مالیات تامین می شود. رویکردی که از دیرباز مورد توجه بوده و هست و این امر در تمام دنیا مرسوم می باشد اما میزان دریافت مالیات و چگونگی بکارگیری آن در کشورها متفاوت است.

به طور مثال کشورهایی که دارای اقتصاد تک محصولی چون نفت هستند، به دلیل کسب درآمدهای سرشار از محل فروش چنین کالایی نسبت به کشورهای که هیچ گونه ثروت خدادادی، منابع و یا ذخائر طبیعی ندارند معمولا در طول زمان کمتر به دریافت مالیات روی آورده اند اما در مقابل کشورهای فقیری که از چنین مزایایی برخوردار نیستند، دریافت مالیات مهمترین بخش درآمد دولت محسوب می شود.

حال از آنجایی که سالهاست همه کشورهای دنیا به این نتیجه رسیده اند که با وجود برخورداری از منابع و ثروتهای طبیعی نباید از دریافت مالیات نیز غافل ماند به همین دلیل در ایران نیز چندین سالی است دولت با فاصله گیری از درآمدهای نفتی در بودجه سالانه سعی کرده است در مسیر اجرای قانون بیش از پیش اقدام به مالیات ستانی کند.

الزام همه صاحبان کارتخوانهای بانکی در اتصال به سازمان امور مالیاتی و کشف درآمد خیلی ها از طریق انجام تراکنش ها بانکی نمونه ای از شناسایی درآمد شاغلین در کسب و کارها بوده چرا که طی حدود ۲ سال اخیر فقط از طریق کارتخوانها حدود ۳ میلیون مؤدی جدید مالیاتی شناسایی شده است

کشف درآمدها از طریق انجام تراکنش های بانکی

رویکرد که البته بیشتر با هدف رعایت عدالت در مالیات ستانی و شناسایی فراریان مالیاتی است چرا که خیلی ها به شیوه و شگردهای خاص در انجام معاملاتی کسب درآمدهای هنگفت می کنند اما ریالی را به عنوان مالیات به دولت نمی پردازند، در چنین شرایطی دولت طی چند سال اخیر با استفاده از بانکهای اطلاعاتی قوی اقدام به شناسایی این افراد کرده و از آنجایی که به خوبی از میزان درآمدهای مردم مطلع است سعی می کند این افراد در پرداخت مالیات به قانون تمکین کنند.

به طور مثال الزام همه صاحبان کارتخوانهای بانکی در اتصال به سازمان امور مالیاتی و کشف درآمد خیلی ها از طریق انجام تراکنش ها بانکی نمونه ای از شناسایی درآمد شاغلین در کسب و کارها بود چرا که طی حدود ۲ سال اخیر فقط از طریق کارتخوانهای بانکی حدود ۳ میلیون مؤدی جدید مالیاتی شناسایی شده است، شناسایی مودیانی که با اتصال دستگاههای پز به سازمان امور مالیاتی سهم خود را در قالب مالیات از میزان درآمدی که دارند به دولت می پردازند. این در حالی است که خیلی ها که دارای دستگاه های کارتخوان بودند و نخواستند خود را به سازمان امور مالیاتی متصل کنند، دستگاه های آنها که بیش از ۱۱ میلیون عدد بود خاموش شد.

در لایحه مالیات بر مجموع درآمد، به جای آنکه بخش های اقتصادی و مشاغل از پرداخت مالیات معاف شوند، سطح درآمد سالانه برای معافیت درنظر گرفته شده است، با این وجود یکی از مهمترین ویژگی های لایحه مالیات بر مجموع درآمد، تغییر نظام معافیت های مالیاتی، از مشاغل به سطح درآمد است

تصویب لایحه مالیات بر مجموع درآمد در هیات دولت‌

اکنون و در شرایطی که همه فعالان اقتصادی و حقوق بگیران از طریق بانکهای اطلاعاتی و ابزارهای مدرن برای پرداخت مالیات به راحتی شناسایی می شوند اما لایحه مالیات بر مجموع درآمد اخیرا در هیات دولت تصویب شده ولی هنوز به مجلس شورای اسلامی تقدیم نشده است. یکی از مهمترین ویژگی های لایحه مالیات بر مجموع درآمد، تغییر نظام معافیت های مالیاتی، از مشاغل به سطح درآمد است. به عنوان مثال فعالان حوزه فرهنگ و صنایع دستی و بخش کشاورزی از پرداخت مالیات معاف هستند در حالی که در این بخش ها افرادی با درآمدهای بالا هم فعال بوده و به واسطه فعالیت در این بخش ها از پرداخت مالیات معاف می شوند. این قاعده گذاری موجب بی عدالتی در نظام مالیاتی شده است. ‌

حال در لایحه مالیات بر مجموع درآمد، به جای آنکه بخش های اقتصادی و مشاغل از پرداخت مالیات معاف شوند، سطح درآمد سالانه برای معافیت درنظر گرفته شده است. به عنوان مثال، در سال الف، کسانی که کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان در سال درآمد داشته باشند، از پرداخت مالیات معاف خواهند شد و هر کسی در هر شغلی، بیش از این رقم درآمد سالانه داشته باشد، براساس نرخ و فرمول تعیین شده، مشمول پرداخت مالیات می شود.

برخی درآمدهایی دارند که نمی توان آن را مشخص کرد که آیا آن مشاغل مشمول معافیت مالیاتی می شود یا خیر. در چنین شرایطی همه درآمدها از طریق شبکه ها و سامانه های مختلف باید یک کاسه و لینگ شوند که آن نیز به این سادگی نیست و نیازمند بررسی و قانونگذاری است

وجود ابهامات در مقوله دریافت مالیات از مجموع درآمد ها!

دکتر سیاوش غیبی پور، کارشناس خبره امور مالیاتی در گفتگو با «بازار» راجع به برنامه های در دست اقدام دولت برای قانونی کردن لایحه مالیات بر مجموع درآمد که اخیرا به تصویب هیئت دولت رسیده است، اظهارداشت: بحث دریافت مالیات از جمع درآمد هم اکنون در کشور عملیاتی است، به طور مثال میزان درآمد فعالان اقتصادی حوزه کسب و کار از طریق انجام تراکنش های بانکی همه چیز را مشخص و معین می کند، همچنین میزان درآمد، حقوق و دستمزد کارکنان دولت و کارگران مشخص است اما این موضوع را نمی توان جمع درآمد از مشاغل تلقی کرد، از طرفی نیز افرادی که دارای اظهارنامه مالیاتی هستند مشخص می باشند و از یک نوع معافیت مشاغل مالیاتی برخوردارند اما در خصوص عام بودن آن ابهاماتی وجود دارد که باید رفع شود.

وی با بیان اینکه هم اکنون در ماده ۲۸ قانون مالیاتهای مستقیم، گروه مالیاتی سنتی به درستی مشخص بوده و بخش نامه ها و … به آنها ابلاغ می شود که شخص در خصوص پرداخت مالیات یا به قانون تمکین می کند و یا نسبت به آن اعتراض دارد، گفت: اما برخی درآمدهایی دارند که نمی توان آن را مشخص کرد که آیا آن مشاغل مشمول معافیت مالیاتی می شود یا خیر. در چنین شرایطی همه درآمدها از طریق شبکه ها و سامانه های مختلف باید یک کاسه و لینگ شوند که آن نیز به این سادگی نیست و نیازمند بررسی و قانونگذاری است.

از آنجایی که ساختار اطلاعاتی و زیرساخت های لازم برای شناسایی درآمد مردم وجود دارد، بنابراین دریافت مالیات با ساختار نوین بی تردید نیازمند اجرای قانون و همراهی مجلس برای چکش کاری این لایحه را دارد که موضوع باید با کار کارشناسی بررسی شود

ضرورت اصلاح قانون برای دریافت مالیات از مجموع درآمد

این کارشناس امور مالیاتی خاطرنشان کرد: اگر درآمد، منبع دارایی و منشاء آن مثلا دستمزد است، چنین مقوله ای قوانین خود را دارد بنابراین اقدام دولت در راستای دریافت مالیات با شیوه جدید از مجموع دارایی ها باید همراه با اصلاح قانون انجام شود چرا که هم اکنون قانون برای دریافت مالیات از مجموع درآمد وجود دارد، در چنین شرایطی اگر دریافت مالیات از جمع درآمد به شیوه جدید صورت گیرد بایستی مواد قانونی در این زمینه تعیین، تکلیف و تعریف شود. حال از آنجایی که ساختار اطلاعاتی و زیرساخت های لازم برای شناسایی درآمد مردم وجود دارد، بنابراین دریافت مالیات با ساختار نوین بی تردید نیازمند اجرای قانون و همراهی مجلس برای چکش کاری این لایحه را دارد که موضوع باید با کارکارشناسی بررسی شود.

بنا به این گزارش، دریافت مالیات بر مجموع درآمدها یکی از مهمترین پایه های مالیاتی محسوب می شود که در بسیاری از کشورها در حال اجراست، حال از آنجایی که این نوع مالیات ستانی در کشور ما نیز وجود دارد اما گویا قرار است سری افرادی که درآمدهای کسب می کنند اما این در آمدها از طریق فعالیت در مشاغلی که در قالب معافیت مالیاتی است شناسایی شوند، چرا که در لایحه مالیات بر مجموع درآمد، به جای آنکه بخش های اقتصادی و مشاغل از پرداخت مالیات معاف شوند، سطح درآمد سالانه برای معافیت در نظر گرفته شده است.