علی میرزایی؛ بازار: دانشگاه هاروارد اخیراً مطالعه ای را از «پروفسور چنگی لین» منتشر و توضیح می دهد؛ چگونه شرکت‌ های چینی بخش خودروهای برقی خود را با پیشرفت عجین کرده است. چینی ها با ارائه راه حل های نوآورانه با چالش های تولید و پذیرش بازار مقابله کردند، این موضوع بیانگر درک عمیق آن ها از پیشرفت صنعت نوین است. رشد خودروهای برقی چین همانطور که در مقاله اخیر دانشگاه هاروارد بیان شده، مبتنی به سه محور شروع تحقیق و توسعه با صنایع مجاور، راه حل های عملی برای ترویج تکنولوژی و تمرکز بر گلوگاه های فناوری است. برای درک بهتر این سه موضوع در ادامه نگاهی گذرا به پیشرفت شرکت های بی وای دی و جیلی خواهیم داشت.

شروع تحقیق و توسعه با صنایع مجاور

گروه خودروسازی بی وای دی در سال ۲۰۰۹ میلادی با تمرکز بر مرزهای فناوری باتری، ابتدا تحقیق و توسعه برقی سازی را با اتوبوس ها شروع کرد. از سوی دیگر گروه خودروسازی جیلی تحقیقات اولیه خود را در باتری‌های سبک‌ تر و قابل حمل‌ مورد نیاز برای موتورسیکلت‌ها مورد بررسی قرار داد. هر دو شرکت خودروساز مذکور که مسیر غیر متعارف را در پیش گرفتند، محصولات و صنعتی را انتخاب کردند که توسعه را امکان پذیر می کرد. شرکت های نامبرده با نوآوری در تکنولوژی های مربوط به باتری قدم بسیار مهمی برای تولید خودروهای الکتریکی برداشتند که آن ها را به غول های برقی سازی تبدیل کرد.

راه حل های عملی برای ترویج تکنولوژی

یکی از دلایل رشد خودروهای برقی در چین به علت دور اندیشی نوآورانه بود؛ از همان روزهای نخست علیرغم تمرکز به فناوری مشترک نگاهی واقع گرایانه به چالش ها و ارائه راه حل عملیاتی برای حمل و نقل برقی داشتند. به طور مثال در سال ۲۰۰۹ میلادی دولت به خرید خودروهای برقی در ده شهر بزرگ یارانه پرداخت و سازندگان خودروی چینی همکاری نزدیک با شرکت های تاکسیرانی برای ترویج خودروهای برقی را شروع کردند. در چین نه تنها مطالعات فراوانی در انتخاب مکان‌ های تعبیه ایستگاه شارژ انجام شده است، بلکه همزمان با آزمایش های مختلف باتری های هوشمند گزینه های زمان بندی برای شارژ بهینه را نیز ارزیابی کردند. محققان چینی درک کردند که موفقیت حمل و نقل برقی به استفاده هوشمند از انرژی بستگی دارد.

تمرکز بر گلوگاههای فناوری

در سال ۲۰۰۲ میلادی خودروسازان چینی پیش‌ بینی کردند که هزینه‌ های باتری بر هزینه‌ های دیگر تولید خودروی برقی غالب خواهد شد و تا امروز بیش از ۲۰ سال است که به صورت متمرکز تحقیق و توسعه فراوانی بر انواع باتری ها انجام داده اند. نیاز به برتری در تکنولوژی باتری فرصتی شد که تازه واردانی مانند بی وای دی بر روی این فناوری اصلی تمرکز کنند. استراتژی که توسط بی وای دی در انتقال دانش فنی از تلفن همراه به باتری خودرو با موفقیت انجام شد، تا امروز مسیر رشد آن ادامه دارد. شرکت جیلی نیز از طریق خرید سهام های استراتژیک شرکت های خودروساز موقعیت خود را در چشم انداز محصولات برقی به شدت تقویت کرد.

آینده خودروهای برقی چینی

شرکت‌ های چینی با داشتن چشم‌ انداز بلندمدت (بیش از ۲۰ سال)، تمرکز استراتژیک و همکاری‌های نوآورانه با مجموعه‌های نو اندیش یا شرکت‌های فناوری به موفقیت بزرگی دست یافتند. این همکاری ‌های نوآورانه گسترده بازیگران مختلفی در چین داشت که هم خودروسازان و هم شرکت‌های فناوری را در این حوزه فعال و باعث تقویت و تثبیت چینی ها به عنوان بزرگترین خودروساز محصولات برقی در بازارهای جهانی شد.

مرحله بعدی برای چینی ها تسخیر بازارهای بین المللی است، موفقیتی که امکان آن برایشان فراهم اما تضمین نشده است

نگاهی به آینده صنایع خودروسازی برقی چین

مرحله بعدی برای چینی ها تسخیر بازارهای بین المللی است، موفقیتی که امکان آن برایشان فراهم اما تضمین نشده است. شرکت های چینی فعال در حوزه خودروهای برقی در حالی که موقعیت ممتازی در فناوری باتری دارند، کنترل زنجیره تامین را نیز در اختیار داشته و باید در بازارهای جهانی بتوانند محصولاتشان را بفروشند. در اصل شرکت‌ های چینی سازنده خودرو برقی باید رویکرد اثبات شده داخلی خود را در صحنه جهانی تکرار و راه‌ حل‌ های عملی جدیدی را برای پیشبرد بیشتر پذیرش محصولاتشان در فراسوی مرزهای خود آزمایش کنند.

کاهش فاصله تکنولوژی میان ایران و چین با شیوه بومی سازی را می توان غیر محتمل عنوان کرد

بومی سازی تکنولوژی فاصله ایران را با چین را کاهش می دهد؟

کاهش فاصله تکنولوژی میان ایران و چین با شیوه بومی سازی را می توان غیر محتمل عنوان کرد، شکی نیست که جهت گیری به سمت تولید خودروهای تمام برقی برای چین حرکت درستی بود، چون دارای مزایای زیرساختی تولید انبوه نیز بودند. از سوی بیش ار ۲۰ سال در این حوزه به صورت مستمر هزینه و همچنان به تحقیق و توسعه در این زمینه ادامه می دهند. پس احتمال اینکه ایران در این برهه فاصله خود را با چین کاهش دهد بسیار پایین است.

به نظر می‌رسد راهبرد توسعه صنعت خودروهای برقی در چین به عنوان یک مدل موفق برای سایر کشورها نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت، راهبرد متفکرانه برقی سازی این امکان را به دیگر کشورها می دهد که به تحقق توسعه پایدار، کاهش آلودگی هوا، بهره‌ وری انرژی و بهبود شرایط محیط زیست در سطح محلی و جهانی کمک شایانی کند. اما ما هنوز در ایران از سیاست گذاران تا صنعتکاران و حتی دانشگاهیان، گسترش حمل و نقل برقی را با لنز خودروهای احتراقی تحلیل می کنیم. شاید مطالعه عمیق پیشرفت چین در این حوزه برای تمام علاقه مندان بسیار آموزنده باشد. تولید انبوه خودرو برقی نیازمند زنجیره تامین مفید خودروسازی است، لازم به ذکر است که کشور چین از زنجیره تامین بسیار عالی بهره می برد. اما در کشور ما زنجیره تامین خودروهای برقی هنوز تثبیت نشده است. چین با درایت توانسته قابلیت‌های تولید انبوه کارخانه‌ های پیشرفته تولید خودروهای بنزینی خود را حفظ و به سمت صنعت نوپای خودروهای برقی تغییر مسیر دهد. در مقابل کارخانه های خودروسازی ما هنوز از بهره وری پایین رنج می برند، بنابراین سیاستگذاران صنعتی باید سریعتر نسبت به تدوین یک راهبرد مبتنی بر شرایط صنعتی کشور اقدام کنند.