به گزارش پایگاه خبری تحلیلی آذرمغان به نقل از مهر – گروه استان‌ها؛ شیرین اسلوب: شب یلدا به معنی تغییر مسیر است یلدا یا شب چله از کهن‌ترین فرهنگ‌ها و جشن‌های ایرانی است که هر سال توسط مردم ایران برگزار می‌شود و خوشبختانه هنوز هم پابرجاست شب یلدا در ایران به آخرین شب پاییز و طولانی‌ترین شب سال گفته می‌شود این طولانی بودن شاید در یک دقیقه خلاصه شود ولی مردم با دور هم جمع شدن همان یک دقیقه را جشن می‌گیرند چراکه پاییز را پشت سر گذاشته و وارد زمستان می‌شوند.

شب یلدا در استان اردبیل «‌چیله گئجه سی» نامیده می‌شود که نمادی از انس و الفت و صله ارحام بین خانواده‌ها است و این نامگذاری از آن جهت است که در روز شمار، شب یلدا پایان فصل پاییز و آغاز «چله بزرگ» و زمستان است.

«تاپماجالار»؛ سرگرمی‌های رایج شب یلدا در مشگین‌شهر

خاطره‌گویی و طرح چیستان که به زبان آذری «تاپماجالار» نامیده می‌شود یکی از سرگرمی‌های رایج مشگین‌شهر در مراسم «چیلله گئجه‌سی» است.

خاطره‌گویی و طرح چیستان که به زبان آذری «تاپماجالار» نامیده می‌شود یکی از سرگرمی‌های رایج مشگین‌شهر در مراسم «چیلله گئجه‌سی» است.

بزرگ‌ترها و ریش سفیدان فامیل نیز در این شب که همگی دور کرسی جمع می‌شدند علاوه بر خواندن برخی از اشعار محلی مانند بایاتی، خاطرات و داستان‌های کهن ایران زمین را برای اعضای خانواده نقل می‌کردند و «گل یا پوچ» از جمله بازی‌هایی است که در شب چله با مشارکت همه اعضای خانواده رواج داشت.

در شب یلدا یا همان «چیله گئجه سی» زنان سبزه و کشمش و آرد نخود را که از ماه‌ها قبل خشک کرده بودند برای شب یلدا آماده می‌کردند و دختران در سینی‌های قدیمی مسی در فضای دوده گرفته آشپزخانه‌های قدیمی، انواع میوه و تنقلات را مهیا می‌کردند.

چله‌برون عروس رسم دیرین مردم آذری

از مراسم‌های دیگر شب یلدا در ایران عزیزمان، مراسم چله برون برای عروس است. در خطه آذربایجان بخصوص مشگین‌شهر رسم بر این است که در این شب خونچه‌هایی تزئین شده به خانه تازه عروس می‌فرستند خانواده داماد در سینی خود هندوانه‌ها را تزئین می‌کنند و شال‌های قرمزی را اطرافش می‌گذارند و به خانه عروس می‌برند که این رسم فرستادن هدیه به نوعروسان یا دختر تازه نامزد شده (آداخلی) به «چیله خونچه سی» یا «چله لیک» معروف است.

«خوانچه» و یا به تلفظ آذربایجانی‌ها، «خونچا» به تحفه‌ای گفته می‌شود که خانواده داماد در شب یلدا برای خانواده تازه عروس می‌فرستد.

این رسم بدین صورت بود که قدیم‌ها در سینی‌های بزرگ مسی با تزئین خاصی وسایل مورد نیاز این شب و لباس گرم و زمستانی برای عروس برده می‌شد و در منزل عروس بعد از مراسمی خاص از مهمانان با تنقلات ساده و مخصوص این شب پذیرایی می‌شد.

شاهنامه‌خوانی؛ رسمی که رنگ باخته است

یکی از رسوم زیبای شب یلدا، شاهنامه خوانی و شعر خوانی و حافظ خوانی در شب یلدا است که ریش سفیدان خانواده به زبان ترکی می‌خواندند.

یکی از رسوم زیبای شب یلدا، شاهنامه خوانی و شعر خوانی و حافظ خوانی در شب یلدا است که ریش سفیدان خانواده به زبان ترکی می‌خواندند.

به رغم توسعه معاش خانواده‌ها، خیلی از بزرگترهای فامیل از لذت برگزاری شب چله در سال‌های گذشته می‌گویند و معتقدند با آنکه انواع میوه و مرکبات و شیرینی‌های جدید به سوروسات شب چله افزوده شده است، ولی لذت شب چله‌های گذشته، که تنها به برخی میوه‌ها و قورقا و کشمش، «قووت» و سنجد خلاصه می‌شد را ندارد.

حالا متأسفانه با گذر زمان این تنقلات نه تنها از نسلی به نسل دیگر منتقل نشده است بلکه امروزه دیگر کمتر از این نوع تنقلات در جشن‌های شب چله در بین اهالی استان اردبیل دیده می‌شود.